UNIKEY 3.5: GÕ TẮT VÀ CHUYỂN MÃ

 

Bác sĩ Nguyễn Văn Đức

Bác sĩ Nguyễn Phước Bảo Quý

 

Ấn bản mới 3.5 của UniKey có thêm các tính năng gõ tắt và chuyển mã không có trong ấn bản cũ 3.1. Tính năng gõ tắt của UniKey 3.5 rất hay, giống với AutoCorrect của Word, và tính năng hoán chuyển của UniKey 3.5 chính xác, nhanh.

Gõ tắt

Viết vừa nhanh, vừa không phạm lỗi chính tả, là mộng ước của nhiều người chúng ta. Như tính năng tốc ký của VPSKeys, tính năng gõ tắt của UniKey 3.5 giúp chúng ta thực hiện mộng ước này.

Gõ tắt là cách, chỉ cần gõ vài mẫu tự, rồi ấn "space bar", nguyên một cụm từ dài sẽ xuất hiện như ý muốn. Thí dụ, trong bảng gõ tắt của UniKey 3.5, bạn đã định sẵn "tddc" là "tự do dân chủ", thì khi viết, bạn chỉ cần gõ "tddc", rồi ấn space bar, nguyên cụm từ "tự do dân chủ" sẽ xuất hiện.

Đây là một tính năng hữu ích, giúp chúng ta viết thư hoặc bài rất nhanh. Hơn nữa, khi soạn sẵn những cụm từ sẽ hiện ra khi gõ những mẫu tự tắt như vậy, ta đã cẩn thận xem lỗi chính tả trước, nên những chữ trong cụm từ hiện ra sẽ không bị sai lỗi chính tả.

Sử dụng tính năng gõ tắt của UniKey 3.5, bạn làm như sau:

1.              Bấm phím chuột phải (right click) trên chữ "V" ở Task bar mé bên phải, rồi chọn "Bảng điều khiển..." trên menu hiện ra =>Hình1

F01.jpg

2.              Bảng điều khiển UniKey 3.5 xuất hiện. Bạn nhấn trên nút “Mở rộng” (dưới nút “Kết thúc”) của bảng điều khiển: bảng điều khiển sẽ mở rộng ra, cho thấy nhiều lựa chọn như hình dưới đây: =>Hình2

F02.jpg

3.              Bật lựa chọn "Cho phép gõ tắt" trong bảng điều khiển UniKey 3.5

4.              Nhấn trên nút "Bảng gõ tắt...": một Macro Table sẽ xuất hiện như hình dưới đây: => Hình3

 F03.jpg

5.              Trong khung nhỏ “Thay thế” mé trái của “Macro Table”, bạn đánh vào những mẫu tự viết tắt, thí dụ tên tắt của tác giả nhu liệu UniKey "PKL": => Hình4

F04.jpg

6.              Trong khung lớn “Bởi” mé phải của “Macro Table”, bạn đánh vào cụm từ tương ứng bạn muốn xuất hiện khi gõ những mẫu tự viết tắt trong khung nhỏ "Thay thế", thí dụ nguyên tên của tác giả nhu liệu UniKey "Phạm Kim Long". Sau đó, bạn nhấn chỗ nút “Thêm" của bảng "Macro Table"

(Với phiên bản Standard UniKey dùng cho mọi Windows (không phải bản đặc biệt UniKey NT), do có hạn chế về phông chữ dùng trong Windows 9x nên Standard UniKey phải dùng dạng hiển thị VIQR trong lúc bạn định nghĩa gõ tắt. Tuy hơi khó đọc nhưng dạng VIQR cho phép bạn phân biệt chữ hoa và chữ thường. Standard UniKey chỉ dùng VIQR khi định nghĩa gõ tắt, còn khi bạn áp dụng gõ tắt thì Standard UniKey sẽ tự động chuyển đổi theo đúng bảng mã bạn dùng. Hình trên là hộp định nghĩa gõ tắt của phiên bản UniKey NT. Phiên bản này dùng cho Windows NT/2000/XP và sử dụng phông unicode nên hiển thị được đầy đủ tiếng Việt)

7.              Tiếp tục đánh vào khung nhỏ "Thay thế" những mẫu tự viết tắt khác, và vào khung lớn "Bởi" những cụm từ tương ứng (nhớ nhấn chỗ nút "Thêm" mỗi lần)

8.              Khi xong xuôi, nhấn chỗ nút “Lưu”: bảng “Macro Table” sẽ biến đi, nhưng đã lưu trữ những mẫu tự viết tắt và những cụm từ tương ứng bạn đánh vào. Thí dụ, từ nay, mỗi lần bạn gõ "H QT", rồi ấn space bar, nguyên cụm từ "Hội Quốc Tế Y Sĩ Việt Nam Tự Do" sẽ xuất hiện.

Một điểm rất hay của UniKey 3.5 là file "ukmacro" của UniKey 3.5 (trong chứa tất cả những mẫu tự viết tắt và những cụm từ tương ứng bạn đã soạn sẵn) điều khiển "Macro Table” có thể để trên floppy disk hay Zip disk dùng cho nhiều máy khác nhau. (Với điều kiện trong máy đang dùng cũng có một phiên bản UniKey, thí dụ trữ tại "My Documents" như chỉ dẫn trong chương trước. Thỉnh thoảng, bạn nên thay file "ukmacro" cũ trữ trong "My Documents" bằng file "ukmacro" trên floppy disk hay Zip disk mới hơn, với những chữ viết tắt bạn mới soạn thêm).

Chuyển mã

Ở hải ngoại chúng ta, ba dạng chữ Việt hiện hay được dùng là: Unicode (trên các Websites Việt ngữ và trên E-mail), VIQR (còn rất thông dụng trên E-mail), và VNI (trên báo chí). Ngoài ra, nhiều người vẫn còn dùng dạng chữ VPS, đặc biệt của Hội Chuyên Gia Việt Nam.

Biết cách chuyển mã (hoán chuyển) các dạng chữ, bạn có thể đem tin tức, tài liệu trên các Websites xuống máy dùng (xin nhớ giữ luật bản quyền), hoặc ngược lại, đem những bài viết trong máy phổ biến trên Internet.

Tính năng “chuyển mã clipboard" của UniKey 3.5 giúp hoán chuyển các dạng chữ rất chính xác, nhất là từ dạng chữ VIQR và VNI sang Unicode, không tạo dấu nặng (.) tại cuối những câu dứt bằng nguyên âm.

Ở đây, chúng tôi hướng dẫn bạn hoán chuyển dạng chữ VNI sang Unicode bằng “Chuyển mã clipboard" của UniKey 3.5 trong Word, thí dụ hoán chuyển cụm từ "người Việt phát huy chữ Việt" viết với dạng VNI, phông chữ VNI Times, sang dạng Unicode:

1.               Bạn Chọn (Select, Highlight) nguyên cụm từ "người Việt phát huy chữ Việt", rồi Copy vào clipboard (nhấn biểu tượng "Copy" trên button menu của Word, hoặc nhấn Control+C)

2.               Bấm phím chuột phải (right click) trên chữ "V" ở Taskbar mé bên phải, rồi chọn "Công cụ..." trên menu hiện ra =>Hình5

F05.jpg

3.               Khung UniKey Toolkit xuất hiện. Tại chỗ "Nguồn, Bảng mã" của khung UniKey Toolkit, bạn chọn "VNI Windows", và tại chỗ "Đích, Bảng mã", chọn "Unicode" như hình dưới đây: =>Hình6

 F06.jpg 

4.               Bật lựa chọn "Chuyển mã clipboard" nếu chỗ này để trống

5.               Nhấn nút "Chuyển mã" trên khung UniKey Toolkit. Khi khung nhỏ "Result" xuất hiện, báo "Successfully converted", bạn nhấn nút "OK" trên khung nhỏ “Result”, rồi nhấn nút “Đóng” trên khung UniKey Toolkit => Hình7

F07.jpg

6.               Tìm một chỗ trống trên trang Word đang viết, và Paste (dán) vào chỗ trống này. Bạn sẽ thấy chữ Việt dạng Unicode hiện ra như dưới đây:

 người Việt phát huy chữ Việt

7.               Nếu thay vì thấy chữ, bạn chỉ thấy các ô vuông, bạn Chọn (Select, Highlight) nguyên dòng có ô vuông này, rồi dùng một trong những phông chữ Unicode sau để đọc dòng có ô vuông này: Arial, Times New Roman, Tahoma, Palatino Linotype, Verdana, bạn sẽ thấy chữ Việt dạng Unicode hiện ra như trên.

Bây giờ, thay vì hoán chuyển "người Việt phát huy chữ Việt" viết với dạng VNI, phông chữ VNI Times sang Unicode, bạn muốn hoán chuyển cụm từ này sang VIQR (VietNet). Bạn cũng làm như trên, nhưng tại chỗ “Đích, Bảng mã" của khung UniKey Toolkit, bạn chọn VIQR thay vì Unicode. Sau đó, bạn cũng nhấn nút "Chuyển mã" trên khung UniKey Toolkit, nút "OK" của khung nhỏ "Result" hiện ra, và sau cùng, nút "Đóng” trên khung UniKey Toolkit. Trên một chỗ trống của trang Word đang viết, bạn cũng Paste (dán), và lần này, bạn sẽ thấy chữ Việt VIQR hiện ra như dưới đây:

ngu+o+`i Vie^.t pha't huy chu+~ Vie^.t

Hoán chuyển các dạng chữ Việt trong E-mail, bạn làm tương tự như hoán chuyển trong Word.

Chuyển mã nhanh

Trong E-mail, bạn thường tạm viết bằng VIQR để ai cũng... tạm đọc được. Nhưng bạn muốn gửi thêm một bản Unicode ở dưới bản VIQR để những ai đọc được Unicode (và ghét đọc VIQR râu ria) xem, bạn có thể hoán chuyển nhanh chóng bản thư VIQR sang Unicode như sau:

1.               Bạn xếp đặt sẵn trong khung UniKey Toolkit, chỗ "Nguồn, Bảng mã" là "VIQR", chỗ "Đích, Bảng mã", là "Unicode", rồi "Đóng" khung lại => Hình8

F08.jpg

2.               Bạn chọn (Select, Highlight) nguyên bản thư VIQR đã viết và Copy vào clipboard (nhấn biểu tượng "Copy" trên button menu của Word, hoặc nhấn Control+C)

3.               Bấm phím chuột phải (right click) trên chữ "V" ở Taskbar mé bên phải, rồi chọn "Chuyển mã nhanh" trên menu hiện ra (hoặc chỉ nhấn "Ctrl+Shift+F9" thì không cần phải vào menu này) => Hình9

F09.jpg

4.               Bạn Paste (dán) vào chỗ trống phía dưới bản thư VIQR đã viết, bản thư mới Unicode sẽ hiện ra ngay

Trong những E-mail sau, bạn không cần phải xếp đặt lại trong khung UniKey Toolkit, vẫn áp dụng được lối chuyển mã nhanh này để có thêm bản thư Unicode dưới bản thư VIQR.

Thí dụ, bản thư VIQR viết trong E-mail (phông chữ Arial) dưới đây được hoán chuyển sang Unicode bằng lối chuyển mã nhanh như trên:

Ba.n tha^n me^'n,

VietNet (VIQR) ra^u ria kho' ddo.c qua'. Ba.n chi.u kho' ta^.p vie^'t va` ddo.c chu+~ Vie^.t Unicode nhe', dde^? chu'ng ta trao ddo^?i thu+ tu+` vo+'i nhau cho vui\.

Bạn thân mến,

VietNet (VIQR) râu ria khó đọc quá. Bạn chịu khó tập viết và đọc chữ Việt Unicode nhé, để chúng ta trao đổi thư từ với nhau cho vui.